Lexicon

AANDACHT
Om kleuren te bestuderen moet men kleuren leren zien. De aandachtige blik komt niet alleen voort uit kijken en een optische ervaring. Het ontwerpen van een moment waar concentratie gestimuleerd wordt en het inzetten van verschillende tools om het kijken te intensiveren draagt bij aan een aandachtige blik. Belangrijk is dat tijdens het bestuderen van kleur het (voor-)oordeel wordt uitgesteld.

AMBACHT
Het bestuderen van kleur zie ik als een ambacht. Het bestuderen vereist gedrevenheid, focus en tijd. Het trainen van het oog, bewust observeren en inspelen op onvoorziene effecten leid tot een handeling waarin Hand & Hoofd samen werken.

CONCEPTUELE KLEUR
Een conceptuele kleur is kleur als een idee, een kleur die in je gedachten en geheugen bestaat. De kleur is niet fysiek of visueel waar te nemen. Deze kleurervaring roept een visuele kleur op door taal, herinnering en associatie.

EXPERIMENT
De experimenten in mijn onderzoek spelen een grote rol. Het zijn ontworpen oefeningen waarin kleur als medium wordt ingezet om nieuwe ideeën en onderzoeksmethoden uit te proberen en te observeren. Tijdens deze momenten komen Hand & Hoofd samen. De experimenten richten zich zowel op oefeningen in het versterken van het zien van kleur als het uitvoeren van kleurstudies.

INTERACTIE
Door interactie tussen onderzoeker/ontwerper en participant worden de mogelijkheden van kleur en kleurverhalen geëxploreerd. Gezamenlijk wordt er betekenis gegeven aan kleur waarbij de ontwerper het medium van onthullen en noteren ontwerpt en de laatste het medium gebruikt om diens ervaring van kleur mee te delen. Ideeën, kennis en persoonlijke ervaring in relatie tot kleur wordt gedeeld om zo tot nieuwe kennis te komen. Belangrijke voorwaarde voor interactie is een open houding waar luisteren, spreken en maken onderdeel van zijn.

KLEURCONCEPT
Het kleurconcept als term gebruik ik in mijn onderzoek om een alternatieve opvatting over kleur te vormen en te laten zien. Daarmee hanteer ik het woord concept als idee en voorlopig ontwerp. Dit kleurconcept is hiermee geen voorschrift maar een voorstel, geen gereedschap maar een concept om een open houding naar kleur toe te stimuleren.

KLEURSTUDIES
Kleurstudies zijn de autonome kleurexperimenten die ik als ontwerper uitvoer in mijn studio. Deze studies voer ik uit om mijn oog te trainen, meer grip te krijgen op optische kleurwerking en nieuwe vormen van manieren om kleur te noteren (zie Noteren) te ontwikkelen.

KLEURVERHAAL
Persoonlijke relatie en beleving met kleur worden zichtbaar in kleurverhalen. Subjectieve kleurervaring is vaak gekoppeld aan individuele waarneming, associatie, herinnering en verbeelding. In mijn onderzoek spelen deze verhalende eigenschappen van kleur de hoofdrol.

LABORATORIUM
In mijn onderzoek zijn de elementen experiment, bronnenonderzoek, dialoog en notitie onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door deze elementen iteratief in te zetten verken ik hoe zij elkaar beïnvloeden om zo tot nieuwe kennis en ervaring te komen. Het laboratorium fungeert als een onderzoeksruimte waarin experimenten en proeven worden uitgevoerd.

NOTEREN
Het noteren van kleur legt de persoonlijke kleurervaring vast. Een kleurnotitie kan zowel in beeld of tekst worden gemaakt. De notitie is een optekening waarin een vertaling van de kleurervaring wordt gemaakt om die te kunnen uitwisselen met anderen. Naast het vastleggen van de kleur biedt een notitie ook ruimte aan verbeelding, fantasie en poëzie. De methode waarmee de notities worden gemaakt versterkt het verhaal van de subjectieve ervaring.

ONTHULLEN
Het ophalen van subjectieve kleurervaring doe ik door tools en methoden te ontwerpen waarin de koppeling tussen zien van kleur en toelaten van associaties en verbeelding wordt gemaakt. Door deze ervaringen door participanten te laten vastleggen en/of gezamenlijk te onderzoeken onthul ik de persoonlijke relatie met kleur.

POEZIE
De term poëzie in dit onderzoek gebruik ik om aan te duiden welke rol taal in het beschrijven van kleur in neemt op het moment dat je de subjectieve beleving wil vastleggen. In poëzie als literatuurvorm worden ritme, stijl en conventies gebruikt om gevoel en betekenis over te brengen of los te maken. Door het gebruik van associaties, vergelijkingen en metaforen in het beschrijven van kleur ontstaat er ruimte voor de persoonlijke invulling en weergave van de beleving.

SUBJECTIEF
Het waarnemen van kleur is objectief ongrijpbaar. Ten eerste omdat waarneming afhankelijk is van de fysieke werking tussen oog en hersenen en ten tweede roept een kleur niet bij iedereen dezelfde gevoelens op. De persoonlijke relatie en beleving met kleur leidt tot een subjectieve ervaring. Subjectieve kleurervaring is vaak gekoppeld aan individuele waarneming, associatie, herinnering en verbeelding.

VISUELE KLEUR
Een visuele kleur is de kleur die je waarneemt in een specifieke kijkcontext. De kleur is waarneembaar op een fysiek oppervlak op een specifieke plek en onder een specifieke intensiteit van verlichting.

WONDERKAMER
Een wonderkamer (ook wel cabinet of curiosities – wunderkammer) was een veel voorkomende manier van het tonen van een verzameling tussen 1550 tot ongeveer 1750. Deze wonderkamers bestonden uit objecten en curiosa in een eclectische ordening. De verzameling experimenten, bronnen en notities uit mijn onderzoek is samengebundeld in een online ruimte naar analogie van een wonderkamer. De collectie laat een niet-hiërarchische ordening zien waarin de bezoeker wordt gestimuleerd om de ogen te laten dwalen en kennis te ontwikkelen.

ZIEN
In mijn onderzoek maak ik onderscheid tussen kijken en zien. Kijken naar kleur is een onbewuste actie, het zien van kleur is een bewuste actie. Zien draait niet alleen om het optisch waarnemen van visuele kleur maar is het aandachtig waarnemen. Door het inzetten van tools, experimenten en dialoog versterk ik het zien van kleur.